Ngày 5 tháng 3, một hội thảo quan trọng đã diễn ra với sự phối hợp của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia và Hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam. Sự kiện này nhằm nâng cao vai trò của truyền thông và vận động hiến tặng mô, tạng từ những người hiến tặng sau khi qua đời hoặc chết não.
Trong hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã nhấn mạnh rằng Việt Nam hiện đang dẫn đầu Đông Nam Á về số lượng ca ghép tạng, với hơn 1.000 ca mỗi năm. Tuy nhiên, tỷ lệ hiến tạng từ người chết não lại nằm trong nhóm thấp nhất trên toàn cầu, điều này đặt ra nhiều thách thức cho ngành y tế.
Ông Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, đã có những phát biểu quan trọng tại hội thảo.
Trong số hơn 1.000 ca ghép tạng hàng năm, Việt Nam thực hiện khoảng 100 ca ghép gan, 90 ca ghép tim và 13 ca ghép phổi. Đặc biệt, chỉ trong hai tháng đầu năm 2025, đã có 16 ca chết não hiến tạng, trong khi con số này chỉ là 14 ca/năm trong giai đoạn 2022 – 2023.
Để gia tăng nguồn tạng từ người chết não, Thứ trưởng Thuấn cho rằng việc tư vấn và vận động là rất cần thiết. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có cơ chế và chính sách rõ ràng cho hoạt động này, điều này cần được cải thiện để thúc đẩy việc hiến tặng mô, tạng.
Mặc dù công tác truyền thông đã được đẩy mạnh, nhưng vẫn chưa đủ để tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thức của người dân. Nhiều người vẫn còn lo ngại về các vấn đề tâm linh và đạo đức liên quan đến việc hiến tạng.
Ông Thuấn cho biết Bộ Y tế đang nghiên cứu và đề xuất các chính sách cụ thể nhằm hỗ trợ các tổ chức và bệnh viện trong việc thành lập đội ngũ tư vấn hiến tặng mô, tạng, đồng thời đảm bảo chế độ đãi ngộ hợp lý cho những người tham gia.
PGS-TS Nguyễn Thị Kim Tiến, Chủ tịch Hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam, đã nhấn mạnh rằng ghép tạng là một trong những sự kiện nổi bật của y tế Việt Nam trong năm 2024. Bà cũng đánh giá cao vai trò của các chi hội trong việc truyền thông và vận động hiến ghép mô tạng.
Bà Tiến cho biết nhiều bệnh viện lớn như Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thành lập các nhóm tư vấn hiến tạng từ bệnh nhân chết não, và một số bệnh viện đã thành công trong việc thuyết phục gia đình người chết não hiến tạng.
Các đại biểu tham dự hội thảo đã thảo luận sôi nổi về các vấn đề liên quan.
Bà Tiến cũng đề xuất cần sửa đổi luật để tạo điều kiện thuận lợi cho việc hiến tạng sau khi chết não, bảo vệ quyền lợi của người hiến và gia đình họ. Bà nhấn mạnh rằng cần có chính sách hỗ trợ chi phí cho quá trình hiến và ghép tạng, cũng như vinh danh những gia đình đã hiến tạng người thân.
Với tỷ lệ ca ghép tạng từ người chết não còn thấp so với thế giới, PGS-TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, cho biết trong năm 2025, trung tâm sẽ tăng cường các hoạt động nâng cao nhận thức của người dân về hiến mô tạng và đề xuất đưa chủ đề này vào chương trình giảng dạy cho sinh viên y khoa.
Ông Shinozaki Naoshi, Tổng Giám đốc điều hành và Chủ tịch Nikko Academy Inc, đã chia sẻ kinh nghiệm từ Nhật Bản, nhấn mạnh rằng để tăng cường nguồn tạng từ người chết não, cần phải giáo dục cộng đồng về ý nghĩa của việc hiến tạng để cứu giúp người khác.
Cuối cùng, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng khung pháp lý và tiếp tục giáo dục về hiến tặng và phẫu thuật ghép mô tạng, cũng như đào tạo chuyên môn cho nhân viên y tế.
