Trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp, việc ứng dụng công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một giải pháp quan trọng giúp các cơ sở y tế nâng cao khả năng dự đoán và kiểm soát dịch bệnh. Một trong những sự kiện nổi bật gần đây là hội nghị khoa học về ứng dụng AI và dữ liệu lớn trong điều trị bệnh truyền nhiễm, diễn ra vào ngày 29-5.
Hội nghị đã thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia y tế hàng đầu, trong đó có TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM. Ông nhấn mạnh rằng bệnh nhiễm trùng đang là một trong những thách thức lớn nhất của y học hiện đại, đặc biệt tại các quốc gia có khí hậu nhiệt đới như Việt Nam. Ông cũng chỉ ra rằng đại dịch có thể bùng phát bất cứ lúc nào, và sự đổi mới trong công nghệ là yếu tố sống còn trong cuộc chiến chống lại các loại virus nguy hiểm.
Ông đã đưa ra những ví dụ điển hình từ lịch sử, như đại dịch cúm Tây Ban Nha và COVID-19, cho thấy mức độ tàn phá mà các bệnh truyền nhiễm có thể gây ra. Trong khi con người chỉ mới phát triển kháng sinh trong khoảng 100 năm qua, thì vi khuẩn đã tồn tại và tiến hóa hàng tỉ năm, cho thấy sự cần thiết phải có những biện pháp ứng phó nhanh chóng và hiệu quả.
Để đối phó với tình hình này, BS Châu cho rằng chiến lược y tế hiện đại cần phải tích hợp nhiều lĩnh vực khác nhau, từ di truyền học đến phát triển vắc-xin. Sự phát triển của công nghệ vắc-xin mRNA đã chứng minh khả năng ứng phó nhanh chóng với dịch bệnh, và một nghiên cứu từ Imperial College London đã chỉ ra rằng nếu chiến dịch tiêm chủng COVID-19 toàn cầu được khởi động sớm hơn 100 ngày, có thể đã cứu sống hơn 8 triệu người.
Cũng trong khuôn khổ hội nghị, BSCK2 Lê Duy Tùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới, đã chia sẻ về những thành tựu trong việc ứng dụng AI và dữ liệu lớn tại bệnh viện. Từ năm 2018, bệnh viện đã triển khai 22 dự án, trong đó có những chương trình nổi bật như dự báo dịch cúm, sốt xuất huyết, và theo dõi sức khỏe từ xa thông qua các thiết bị đeo.
Ông Tùng cho biết: “AI giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó cảnh báo nguy cơ bùng phát dịch ngay từ giai đoạn đầu. Nhờ vào hệ thống giám sát này, TP HCM đã kịp thời công bố dịch sởi vào năm 2024 và triển khai tiêm chủng diện rộng.” Điều này cho thấy tầm quan trọng của công nghệ trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Tuy nhiên, việc triển khai AI và dữ liệu lớn cũng gặp phải một số thách thức, như chất lượng dữ liệu chưa đồng bộ, thiếu nhân lực có chuyên môn sâu về cả y học và công nghệ, cùng với chi phí đầu tư cao. Để khắc phục những khó khăn này, bệnh viện đang tích cực hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ trong và ngoài nước.
