Trong bối cảnh hiện nay, vấn đề hàng giả, đặc biệt là thuốc và thực phẩm giả, đang trở thành một mối lo ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Tại một buổi khảo sát về chính sách phòng chống hàng giả, BSCK2 Nguyễn Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM, đã chia sẻ những thông tin quan trọng về tình hình này.
BS Nam cho biết, dân số TP HCM đã tăng lên khoảng 13,7 triệu người sau khi sáp nhập, với hàng trăm cơ sở sản xuất và kinh doanh dược phẩm cùng thực phẩm. Thành phố này không chỉ là trung tâm phân phối thuốc lớn mà còn quản lý hàng ngàn cơ sở kinh doanh thực phẩm, tạo ra một môi trường thuận lợi cho các hoạt động phi pháp.
Thực Trạng Thủ Đoạn Kinh Doanh Hàng Giả
BS Nam nhấn mạnh rằng, hoạt động sản xuất và kinh doanh hàng giả đang diễn ra ngày càng tinh vi và phức tạp. Các đối tượng thường sử dụng nhiều địa điểm khác nhau để sản xuất thuốc giả, đồng thời tận dụng mạng xã hội và ứng dụng giao hàng để che giấu hoạt động của mình. Những cơ sở sản xuất này thường được đặt ở những khu vực hẻo lánh, ít người qua lại, nhằm tránh sự chú ý của cơ quan chức năng.
Đặc biệt, các đối tượng này thường tập trung vào những sản phẩm có giá trị cao, không sản xuất hàng loạt mà chỉ sản xuất theo đơn đặt hàng, nhằm giảm thiểu rủi ro bị phát hiện. Họ cũng tự tạo ra các mẫu sản phẩm không được cấp phép, sử dụng mã vạch và tem giả để đánh lừa người tiêu dùng.
Trước đây, hàng giả chủ yếu là các sản phẩm có bao bì và nhãn mác giả mạo, nhưng hiện nay, nhiều cơ sở đã tự sản xuất hàng hóa mà không có giấy phép, gây khó khăn cho việc kiểm soát và xử lý.
Các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều vụ việc lớn liên quan đến hàng giả. Một trong số đó là vụ thu giữ 1.164 thùng thuốc giả trị giá hàng tỉ đồng, cùng với dây chuyền sản xuất hiện đại. Một vụ khác liên quan đến sản xuất sữa giả mạo các thương hiệu nổi tiếng với tổng giá trị lên đến 14,5 tỉ đồng. Các đối tượng này thường xuyên thay đổi địa điểm và chỉ bán hàng qua mạng để tránh bị phát hiện.
Trong giai đoạn từ năm 2024 đến giữa năm 2025, Sở Y tế và Sở An toàn thực phẩm đã tiến hành kiểm tra hàng chục ngàn cơ sở, xử phạt hàng trăm trường hợp với tổng số tiền phạt lên đến hàng tỉ đồng. Các biện pháp như đình chỉ hoạt động và tiêu hủy hàng giả đã được áp dụng. Đặc biệt, trong tháng cao điểm từ 15-5 đến 15-6-2025, TP HCM đã xử lý 3.341 vụ và khởi tố 2 vụ với 6 bị can.
Để nâng cao hiệu quả quản lý, TP HCM đã triển khai cổng tra cứu hành nghề y dược và công khai danh sách các cơ sở vi phạm trên các cổng thông tin điện tử. Hệ thống quản lý thuốc quốc gia cũng được áp dụng để theo dõi vòng đời của thuốc.
Tuy nhiên, thách thức vẫn còn rất lớn. Lực lượng kiểm tra còn mỏng, trong khi số lượng cơ sở quá đông và thủ đoạn ngày càng tinh vi. Thương mại điện tử phát triển mạnh cũng khiến việc phát hiện và xử lý vi phạm trở nên khó khăn hơn.
TP HCM đã kiến nghị Quốc hội sửa đổi Bộ luật Hình sự để tăng khung hình phạt đối với hành vi sản xuất và buôn bán hàng giả. Đồng thời, đề xuất Chính phủ nâng mức xử phạt hành chính và xây dựng cơ sở dữ liệu liên thông để quản lý thương mại điện tử. Bộ Y tế cũng được đề nghị đẩy mạnh số hóa dữ liệu kiểm nghiệm và hoàn thiện quy định về an toàn thực phẩm.
