Trong một buổi chiều tháng 3 năm 2025, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP HCM) đã tiếp nhận một ca cấp cứu đặc biệt, đánh dấu một hành trình đầy cảm xúc và hy vọng. Anh C.G.C, 34 tuổi, người dân tộc Nùng, đã được chuyển đến trong tình trạng ngưng tim và ngưng thở do một tai nạn nghiêm trọng. Mặc dù đội ngũ bác sĩ đã nỗ lực hết mình để hồi sức, nhưng tình hình của anh vẫn rất nghiêm trọng. Sau ba lần hội chẩn, hội đồng chuyên môn đã đưa ra kết luận đau lòng: bệnh nhân đã chết não.
Hạt giống hy vọng từ nỗi đau
Dù phải đối mặt với nỗi đau mất mát, gia đình anh C. đã quyết định hiến tặng toàn bộ nội tạng của con trai mình. Họ đã từng theo dõi những câu chuyện về những người cần ghép tạng để sống, và hiểu rằng sự chờ đợi có thể kéo dài vô tận. Quyết định này, mặc dù đau lòng, nhưng lại mang đến một ý nghĩa sâu sắc: sự sống của con trai họ sẽ tiếp tục sống trong những người khác. “Khi bác sĩ thông báo con không thể qua khỏi, tôi cảm thấy như trái tim mình bị bóp nghẹt. Nhưng nếu cơ thể con có thể giúp ai đó sống tiếp, thì con vẫn chưa thực sự rời bỏ thế gian này,” cha anh C. chia sẻ với giọng nghẹn ngào.
Ê-kíp bác sĩ tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã thực hiện thành công ca ghép thận cho những bệnh nhân cần thiết.
Trong số những người nhận tạng, anh H.T., 43 tuổi, đến từ Cà Mau, đã phải sống trong cảnh khổ sở do căn bệnh suy thận giai đoạn cuối. Anh đã trải qua nhiều tháng trời chạy thận, cảm thấy kiệt quệ cả về thể chất lẫn tinh thần. “Tôi từng nghĩ rằng mình sẽ không còn cơ hội nào khác. Vợ tôi muốn hiến thận nhưng sức khỏe không đủ. Cơ hội nhận thận hiến rất mỏng manh,” anh T. nhớ lại. Nhưng rồi, một ngày đầu tháng 3, may mắn đã đến với anh khi bác sĩ thông báo có một quả thận phù hợp từ người hiến chết não. Sau ca ghép, sức khỏe của anh đã hồi phục một cách kỳ diệu, và anh cảm thấy như được sống lại lần nữa.
Gieo yêu thương khắp mọi miền
Chị N.T.L, 36 tuổi, cũng là một trong những bệnh nhân được ghép thận từ anh C. Chị đã phải sống chung với căn bệnh suy thận giai đoạn cuối suốt gần hai năm. Cuộc sống của chị trở nên khó khăn hơn khi chứng kiến những người xung quanh không qua khỏi. Khi nhận được thông báo có một quả thận phù hợp, chị đã không thể tin vào tai mình. Ca ghép diễn ra thành công, và sức khỏe của chị đã hồi phục đáng kể. “Tôi không thể diễn tả hết sự biết ơn với người hiến tạng và đội ngũ y bác sĩ. Tôi chỉ mong có một ngày được thắp nén nhang tri ân ân nhân đã cho tôi cơ hội sống lần thứ hai,” chị L. chia sẻ.
Không chỉ có anh T. và chị L., mà còn ba bệnh nhân khác từ khắp nơi trên đất nước cũng đã được hồi sinh nhờ nghĩa cử cao đẹp từ người đàn ông dân tộc Nùng. Trái tim của anh đã được đưa ra Huế, gan được chia cho hai bệnh nhân tại TP HCM và Hà Nội, giúp họ hồi sinh khỏe mạnh.
Lan tỏa hành động nhân văn
Giây phút hai ca ghép thận diễn ra trong phòng phẫu thuật tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định là một khoảnh khắc không thể quên. Mỗi bước chân, mỗi nhịp thở đều căng thẳng, bởi đây là hai ca ghép đầu tiên sau nhiều năm bệnh viện tạm dừng chương trình ghép tạng. “Thật xúc động khi nhìn thấy những giọt nước tiểu đầu tiên sau ghép. Đó là khoảnh khắc sự sống quay trở lại,” bác sĩ Nguyễn Xuân Toàn không giấu được cảm xúc khi nhớ lại giây phút hai quả thận bắt đầu hoạt động trong cơ thể mới.
Từ năm 2022, đội ngũ bác sĩ tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã âm thầm rèn luyện chuyên môn tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Họ đã đầu tư mạnh vào cơ sở vật chất và quy trình hậu phẫu để chuẩn bị cho lần ghép tạng trở lại. Khi gia đình một bệnh nhân chết não đồng ý hiến tạng, mọi ê-kíp mổ đã được kích hoạt đồng loạt. Mọi thứ diễn ra nhanh chóng và chính xác, như một bản hòa tấu hoàn hảo. “Đây không chỉ là kết quả kỹ thuật, mà còn là kết quả của sự đồng lòng và lòng nhân ái từ gia đình người hiến đến từng thành viên trong hệ thống y tế. Chúng tôi tin rằng đây là bước khởi đầu để mang đến nhiều cơ hội sống hơn nữa cho những người bệnh đang chờ đợi từng ngày,” bác sĩ Toàn bày tỏ.
PGS-TS-BS Thái Minh Sâm, nguyên Trưởng Khoa Tiết niệu – Bệnh viện Chợ Rẫy, cho rằng ca ghép vừa qua không chỉ có ý nghĩa y học mà còn là dấu mốc về ý nghĩa nhân đạo, đánh dấu sự trở lại của một đơn vị từng có truyền thống trong lĩnh vực ghép tạng. Ông nhấn mạnh rằng Việt Nam cần nâng cao tỷ lệ ghép từ người chết não lên ít nhất 30% để phát triển bền vững. “Hiến tạng sau khi chết là cách để một người có thể tiếp tục sống trong hình hài của nhiều người khác. Mong rằng những ca ghép như thế này sẽ tạo thêm niềm tin và lan tỏa hành động nhân văn cao đẹp này trong xã hội,” PGS Sâm gửi gắm.
“Một cuộc chia ly hóa thành hy vọng, một trái tim ngừng đập làm hồi sinh nhiều cuộc đời.”
Khan hiếm nguồn tạng hiến
PGS-TS-BS Thái Minh Sâm cho biết, tại các nước phát triển, tỷ lệ ca ghép tạng từ người cho chết não chiếm từ 50% đến 80%, trong khi ở Việt Nam chỉ khoảng 5%. Hiện tại, nước ta đạt khoảng 1.000 ca ghép mỗi năm, tương đương 10 ca trên 1 triệu dân, thấp hơn nhiều so với mức 30-80 ca ở các nước phát triển. Việt Nam đã trở thành quốc gia dẫn đầu Đông Nam Á về số lượng ca ghép tạng hàng năm, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm, đặc biệt trong việc thay đổi nhận thức cộng đồng về hiến tạng sau khi chết não.
