Mùa xuân là thời điểm lý tưởng cho sự phát triển của nhiều loại nấm, nhưng cũng là lúc mà nguy cơ ngộ độc nấm gia tăng. Theo thông tin từ cơ quan chức năng, mặc dù số ca ngộ độc nấm không nhiều, nhưng tỷ lệ tử vong lại rất cao. Điều này khiến cho việc nhận diện và phân biệt nấm độc trở nên vô cùng quan trọng.
Việt Nam là nơi có nhiều loại nấm độc, đặc biệt là trong mùa mưa và ở các khu vực rừng núi. Dưới đây là một số loại nấm độc phổ biến mà bạn cần phải cẩn trọng.
Nấm tán trắng (Amanita virosa / Amanita verna)
Nấm tán trắng, còn được gọi là “thiên thần hủy diệt”, có hình dáng rất bắt mắt với mũ nấm màu trắng, hình nón hoặc tán rộng. Tuy nhiên, bên trong nó chứa amatoxin, một chất độc có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến gan và thận, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
Nấm mũ khía nâu xám (Inocybe fastigiata/Inocybe rimosa)
Nấm mũ khía nâu xám có mũ nấm màu nâu xám với bề mặt có khía tơ mịn. Loại nấm này chứa muscarine, có thể gây ra các triệu chứng rối loạn thần kinh và tim mạch, và có thể dẫn đến tử vong nếu ngộ độc nặng.
Nấm ô tán trắng phiến xanh (Chlorophyllum molybdites)
Nấm ô tán trắng phiến xanh thường mọc ở bãi cỏ, có mũ nấm màu trắng và phiến nấm khi già chuyển sang màu xanh lục nhạt. Loại nấm này có thể gây ngộ độc tiêu hóa, với các triệu chứng như nôn mửa và tiêu chảy cấp.
Nấm độc xám (Entoloma lividum)
Nấm độc xám có thể gây ra các triệu chứng rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, mất nước và suy thận cấp nếu tiêu thụ với số lượng lớn.
Nấm lưới đỏ (Dictyophora indusiata)
Nấm lưới đỏ có hình dạng đặc trưng với lưới màu đỏ cam rủ xuống từ mũ nấm. Mặc dù ít gây tử vong, nhưng nếu ăn sống, nó có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa.
Cách nhận diện nấm độc
Nhiều người thường nghĩ rằng nấm độc thường có màu sắc sặc sỡ, nhưng thực tế không phải lúc nào cũng vậy. Nấm tán trắng, với màu trắng sữa, rất dễ bị nhầm lẫn với các loại nấm ăn được. Việc phân biệt nấm độc và nấm ăn không hề đơn giản, ngay cả với những người có kinh nghiệm.
Cách thử nấm độc bằng cách cho động vật ăn trước là một phương pháp không hoàn toàn chính xác, vì một số loại nấm độc có tác dụng chậm, có thể mất đến 24 giờ mới xuất hiện triệu chứng. Do đó, việc nhận diện nấm độc cần phải cẩn trọng và có kiến thức chuyên môn.
Để tránh ngộ độc nấm, bạn nên tuyệt đối không ăn nấm lạ hoặc không rõ nguồn gốc. Chỉ nên tiêu thụ các loại nấm đã được xác định rõ ràng là an toàn và có nguồn gốc từ các cửa hàng uy tín.
Ngoài ra, các mẹo như “nấm lành sẽ không làm đen đũa bạc” hay “nấm độc có màu sắc sặc sỡ” không phải lúc nào cũng đúng. Một số nấm độc có thể trông rất giống nấm ăn, thậm chí có mùi thơm và vị ngon.
Dù là nấm an toàn, bạn cũng nên nấu chín kỹ trước khi ăn để tránh các vấn đề về tiêu hóa. Nấm tươi nên được sử dụng trong vòng 1-2 ngày sau khi mua, và nếu sử dụng nấm khô hoặc nấm đóng gói, hãy kiểm tra hạn sử dụng và điều kiện bảo quản.
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng hoặc chóng mặt sau khi ăn nấm, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.
