Gần đây, một trường hợp đặc biệt đã được ghi nhận tại Phú Thọ khi một người đàn ông 47 tuổi xuất hiện những đường ngoằn ngoèo dưới da, và sau khi kiểm tra, anh được chẩn đoán nhiễm giun rồng – một loại ký sinh trùng hiếm gặp. Đây là ca bệnh thứ 26 được ghi nhận tại Việt Nam, cho thấy sự cần thiết phải nâng cao nhận thức về loại bệnh này.
Hình ảnh cho thấy quá trình gắp giun rồng từ chân của bệnh nhân. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Bệnh nhân cho biết, ban đầu anh chỉ thấy xuất hiện một nốt rát nhỏ, sẩn màu hồng nhạt ở vùng hông trái. Sau khoảng 5 ngày, các đường ngoằn ngoèo dài từ 5-6 cm bắt đầu xuất hiện ở vùng gối trái, kèm theo cảm giác khô da và ngứa ngáy, nhưng không có dấu hiệu chảy dịch hay sốt.
Trước đó, một trường hợp khác cũng được phát hiện tại Phú Thọ, khi một người đàn ông 44 tuổi đến khám vì sốt cao và bắp tay sưng to, ngứa ngáy. Điều này cho thấy sự gia tăng của các ca nhiễm giun rồng trong khu vực.
Có một bệnh nhân nam ở Hòa Bình đã trải qua tình trạng mẩn ngứa ở cẳng chân trái, sau đó sưng đỏ và mưng mủ. Khi vết thương đóng vảy, anh đã tự ý cạy ra và bất ngờ kéo được một đoạn “dây trắng” dài khoảng 15 cm. Tuy nhiên, anh vẫn không đi khám ngay lập tức.
Chỉ sau một thời gian ngắn, chân phải của anh tiếp tục sưng rộp và ngứa dữ dội. Lần này, anh đã tự rút ra một con giun dài tới 45 cm. Cuối cùng, anh phát hiện thêm một con dài khoảng 20 cm ở vùng lưng. Sau ba lần tự xử lý, anh mới quyết định đến cơ sở y tế và được chẩn đoán nhiễm giun rồng.
Ký Sinh Trùng Lây Truyền Qua Thực Phẩm Sống
Giun rồng, với tên khoa học là Dracunculus medinensis, là một loại ký sinh trùng có khả năng gây bệnh cho cả người và động vật. Chúng lây truyền qua đường tiêu hóa và có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua nước uống hoặc thực phẩm sống, đặc biệt là các loại động vật thủy sinh như cá, ếch, nhái và tôm có chứa ấu trùng giun rồng.
Tổ chức Y tế Thế giới đã xếp bệnh giun rồng vào danh sách các bệnh nhiệt đới bị lãng quên. Tính đến cuối năm 2024, bệnh này chỉ còn tồn tại tại 5 quốc gia châu Phi, bao gồm Angola, Chad, Ethiopia, Mali, Nam Sudan và Việt Nam.
Tại Việt Nam, từ năm 2020 đến 2024, đã có 24 trường hợp nhiễm giun rồng được ghi nhận, chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Trong số đó, Yên Bái có 11 ca, Phú Thọ 9 ca, Thanh Hóa và Lào Cai mỗi nơi 2 ca, Hòa Bình 1 ca. Đáng chú ý, tất cả các bệnh nhân đều là nam giới và có thói quen ăn thực phẩm sống hoặc chín tái.
PGS-TS Đỗ Trung Dũng, Trưởng khoa Ký sinh trùng tại Viện Sốt rét, Côn trùng và Ký sinh trùng Trung ương, cho biết bệnh giun rồng không có thuốc điều trị đặc hiệu và cũng không có vắc-xin phòng ngừa. Người nhiễm bệnh thường phải chờ đợi cho đến khi giun bò ra ngoài da qua các vết phồng rộp hoặc vết loét mới có thể phát hiện bệnh.
Ấu trùng giun rồng có thể phát triển thành giun trưởng thành trong khoảng thời gian từ 10 đến 12 tháng trước khi tìm cách chui ra ngoài.
Hình ảnh người bệnh mắc giun rồng ở Phú Thọ
Trong giai đoạn đầu, người mắc bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt. Khi giun trưởng thành di chuyển dưới da, người bệnh có thể cảm thấy sốt nhẹ, buồn nôn, tiêu chảy, ngứa ngáy và sưng đỏ tại vùng tổn thương. Khi giun chui ra, vùng da thường tiết dịch vàng và lộ đầu giun trắng.
Khi giun trồi ra, cần phải sử dụng phương pháp thủ công để quấn và kéo giun ra từ từ nhằm tránh đứt. Có những trường hợp mất hơn một ngày để lấy hết giun ra khỏi cơ thể.
PGS Dũng khuyến cáo người dân không nên tự ý lấy giun rồng hoặc cắt rạch để loại bỏ, mà cần đến cơ sở y tế để được xử lý đúng cách.
Biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất là ăn chín, uống sôi, đặc biệt là đối với các loại thực phẩm thủy sinh. Người bệnh cũng nên tránh tắm rửa tại ao hồ, suối tự nhiên trong thời gian nhiễm bệnh để ngăn ngừa sự phát tán ấu trùng ra môi trường.
