Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển, việc tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) trở thành một nhu cầu thiết yếu đối với các chủ hộ kinh doanh. Luật BHXH sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1-7, đã mở ra cơ hội cho các chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia BHXH bắt buộc, nhằm bảo vệ quyền lợi của họ và người lao động.
Quy định mới về tham gia BHXH
Theo dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số nội dung liên quan đến BHXH bắt buộc, cơ quan chức năng đã đưa ra hai phương án để xác định đối tượng chủ hộ kinh doanh cần tham gia BHXH. Điều này không chỉ giúp các chủ hộ hiểu rõ hơn về nghĩa vụ của mình mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện.
Phương án tham gia BHXH bắt buộc
Phương án đầu tiên đề xuất rằng các chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc. Ngoài ra, những chủ hộ không thuộc nhóm này nhưng có nguyện vọng tham gia cũng sẽ được xem xét. Phương án thứ hai đơn giản hơn, chỉ yêu cầu chủ hộ có đăng ký kinh doanh và có đề nghị tham gia BHXH bắt buộc.
Việc tham gia BHXH không chỉ là nghĩa vụ mà còn là một biện pháp bảo vệ quyền lợi lâu dài cho các chủ hộ kinh doanh, giúp họ có được sự an tâm trong hoạt động kinh doanh.
Lộ trình thực hiện BHXH bắt buộc
BHXH Việt Nam đã đề xuất một lộ trình cụ thể cho việc tham gia BHXH bắt buộc của các chủ hộ kinh doanh. Theo đó, từ ngày 1-7-2027, nhóm chủ hộ có đăng ký và nộp thuế theo phương pháp khoán sẽ bắt đầu tham gia. Đến ngày 1-7-2029, các chủ hộ kinh doanh khác cũng sẽ nằm trong diện phải đóng BHXH bắt buộc.
Đặc biệt, những chủ hộ đã chuyển từ nhóm kê khai sang nhóm khoán trước thời điểm này vẫn sẽ phải thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH bắt buộc.
Thống kê và mức đóng BHXH
Theo thống kê từ ngành thuế, hiện có khoảng 80.000 hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai và hơn 2 triệu hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán. Trong số đó, khoảng 9.200 hộ đang thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH bắt buộc cho người lao động. Sau khi loại trừ các nhóm không thuộc diện tham gia, còn khoảng 6.000 hộ cần thực hiện nghĩa vụ này.
Mức đóng BHXH hàng tháng của chủ hộ kinh doanh được quy định là 22% tiền lương làm căn cứ đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, cùng với 3% vào quỹ ốm đau và thai sản. Chủ hộ có quyền lựa chọn mức lương làm căn cứ đóng, với mức tối thiểu là 2,34 triệu đồng và tối đa là 46,8 triệu đồng.
Phân loại hộ kinh doanh
Cả nước hiện có khoảng 5 triệu hộ kinh doanh, được chia thành hai nhóm chính: Nhóm có đăng ký kinh doanh với hơn 2 triệu hộ, có doanh thu trên 100 triệu đồng mỗi năm và đang thực hiện nghĩa vụ thuế; và nhóm còn lại không có đăng ký kinh doanh, thường có doanh thu thấp hơn, như các hộ nông, lâm nghiệp hay buôn bán tự do.
