Trong cuộc sống hiện đại, áp lực và căng thẳng ngày càng gia tăng, khiến cho nhiều người phải đối mặt với các vấn đề tâm lý. Tham vấn trị liệu tâm lý không chỉ là một giải pháp, mà còn là một hành trình khám phá bản thân và tìm kiếm sự bình yên trong tâm hồn. Hãy cùng tìm hiểu về những vấn đề tâm lý phổ biến và các phương pháp trị liệu hiệu quả.
Những vấn đề tâm lý thường gặp
Bệnh tâm lý là những rối loạn ảnh hưởng đến cảm xúc, hành vi và nhận thức của con người. Chúng có thể kéo dài từ vài tuần đến nhiều năm, thậm chí suốt đời nếu không được can thiệp kịp thời.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vào năm 2020, tỷ lệ người mắc chứng trầm cảm và rối loạn lo âu đã tăng lên đáng kể, với hơn 26% so với năm trước. Đặc biệt, khoảng 75% trong số đó là những người trưởng thành từ 24 tuổi trở lên. Tại Việt Nam, khoảng 15% dân số đang phải chịu đựng các vấn đề tâm lý, nhưng chỉ một phần nhỏ trong số họ nhận được sự hỗ trợ cần thiết.
Các vấn đề tâm lý thường gặp có thể được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau, bao gồm:
Nhóm bệnh rối loạn lo âu
Những rối loạn trong nhóm này bao gồm ám ảnh xã hội, ám ảnh cụ thể (như sợ khoảng trống hay sợ bị giam cầm) và rối loạn hoảng sợ. Những người mắc phải thường cảm thấy lo lắng, sợ hãi một cách vô lý, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày của họ.
Nhóm bệnh trầm cảm
Trầm cảm đang trở thành một vấn đề phổ biến ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là thanh thiếu niên. Các loại trầm cảm thường gặp bao gồm:
💢 Trầm cảm chính (MDD)
💢 Trầm cảm sau sinh
💢 Rối loạn trầm cảm mãn tính
💢 Rối loạn lưỡng cực
💢 Rối loạn trầm cảm theo mùa
Việc tham vấn trị liệu tâm lý sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa các nguy cơ tự hại.
Rối loạn lưỡng cực
Rối loạn này, còn được gọi là rối loạn hưng trầm cảm, khiến người bệnh trải qua những giai đoạn hưng phấn và trầm cảm. Thời gian kéo dài có thể từ vài ngày đến vài tuần hoặc lâu hơn. Trong giai đoạn hưng cảm, người bệnh thường cảm thấy vui vẻ và năng động, nhưng khi rơi vào trầm cảm, họ lại cảm thấy chán nản và lo âu.
Hiện nay, khoảng 1% dân số mắc chứng rối loạn lưỡng cực, chủ yếu là những người trên 20 tuổi.
Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD)
PTSD là tình trạng tâm lý xảy ra sau khi trải qua những sự kiện đau thương, như tai nạn nghiêm trọng hoặc bạo lực. Não bộ phản ứng để tự bảo vệ, dẫn đến những cảm xúc và phản ứng không mong muốn.
Rối loạn tâm thần phân liệt
Đây là một loại rối loạn phức tạp, gây ra sự gián đoạn trong suy nghĩ và cảm xúc, khiến người bệnh có thể gặp ảo giác và ảo tưởng, đồng thời cảm thấy thiếu hứng thú và cô lập với xã hội.
Rối loạn hành vi xã hội
Chứng bệnh này đặc trưng bởi hành vi liên tục thách thức và vi phạm các quy chuẩn xã hội, thường xuất phát từ tổn thương trong thời thơ ấu.
Rối loạn phát triển thần kinh
Đây là nhóm rối loạn ảnh hưởng đến hành vi và nhận thức, gây khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức mới. Một số loại rối loạn phát triển thần kinh bao gồm:
💢 Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)
💢 Rối loạn phổ tự kỷ (ASD)
💢 Các khuyết tật về học tập như chứng khó đọc
💢 Rối loạn phát triển trí tuệ
💢 Hội chứng Rett
Nguyên nhân dẫn đến vấn đề tâm lý
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các vấn đề tâm lý, bao gồm:
🔸 Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh tâm lý, bạn có nguy cơ cao hơn. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào xác định gene cụ thể gây ra vấn đề này.
🔸 Lạm dụng chất kích thích: Sử dụng ma túy và rượu có thể dẫn đến các rối loạn tâm thần, bao gồm cả trầm cảm.
🔸 Biến cố tuổi thơ: Những sự kiện đau thương trong thời thơ ấu, như ly hôn của cha mẹ hay bạo lực học đường, có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý nghiêm trọng.
🔸 Căng thẳng và áp lực: Cuộc sống hiện đại với nhiều áp lực có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tâm lý, đặc biệt là trong các mối quan hệ gia đình và xã hội.
🔸 Các yếu tố sinh học: Thay đổi nội tiết tố hoặc một số bệnh lý có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần.
Phương pháp tham vấn trị liệu tâm lý
Các vấn đề tâm lý thường không tự khỏi. Nếu không được tham vấn trị liệu kịp thời, tình trạng có thể trở nên nghiêm trọng hơn.
Hiện nay, có hai phương pháp chính để điều trị là dùng thuốc và trị liệu tâm lý. Nếu tình trạng nhẹ, tham vấn trị liệu tâm lý có thể là đủ. Trong trường hợp nặng hơn, có thể cần kết hợp với thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Liệu pháp tâm lý
Khi tham vấn với chuyên gia, người bệnh sẽ được đánh giá tình trạng sức khỏe tâm thần và xây dựng lộ trình trị liệu. Một số liệu pháp phổ biến bao gồm:
📍 Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT)
📍 Liệu pháp kích hoạt hành vi (BA)
📍 Nhận thức (CT)
📍 Phỏng vấn động cơ (MI)
📍 Thân chủ trọng tâm (CCT)
📍 Chánh niệm (MT)
📍 Giáo dục tâm lý
📍 Trị liệu gia đình
📍 Liệu pháp chấp nhận và cam kết (ACT)
📍 Điều trị hỗ trợ
Tham vấn trị liệu tâm lý giúp người bệnh tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và tìm kiếm giải pháp dưới sự hỗ trợ của nhà trị liệu. Trong quá trình trị liệu, các hoạt động như yoga, đi bộ và giao tiếp cũng được khuyến khích để cải thiện tâm trạng.
Điều trị bằng thuốc
Trong một số trường hợp, thuốc có thể cần thiết để ổn định cảm xúc. Một số loại thuốc thường được kê đơn bao gồm:
💊 Thuốc chống trầm cảm: SSRI, SNRI
💊 Thuốc ổn định tâm trạng: Lithium
💊 Thuốc chống loạn thần: Olanzapine, Haloperidol, Risperidone
💊 Thuốc an thần: Nhóm benzodiazepin
Lưu ý: Tất cả các loại thuốc này cần được bác sĩ kê đơn để đảm bảo phù hợp với tình trạng của từng người.
Dịch vụ tham vấn tâm lý
Chúng tôi cung cấp dịch vụ tham vấn tâm lý với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và nền tảng công nghệ hiện đại, giúp bạn dễ dàng tiếp cận dịch vụ tư vấn trực tuyến mọi lúc mọi nơi. Với dịch vụ của chúng tôi, bạn có thể:
✅ Lựa chọn nhà trị liệu phù hợp
✅ Tự chọn thời gian tham vấn
✅ Tham vấn trong không gian an toàn của bạn
✅ Nhận báo cáo tóm tắt và khuyến nghị sau mỗi phiên tham vấn
✅ Có nhân viên chăm sóc hỗ trợ khi cần thiết
